ویژگی‌‌هایی همچون: مقاومت در برابر خوردگی و سایش، انعطاف پذیری بالا، مقاومت کششی و تحمل حرارت تا 1500 درجه سانتی گراد و… سبب شده‌اند تا پارچه نسوز از اهمیت ویژه‌ای در صنایع مختلف برخوردار باشد. انواع این پارچه با توجه به قابلیت‌های منحصربه‌فرد خود، در موارد متعددی مثل: تولید لباس‌های صنعتی و فرم آتش نشانی، چادر و چتر، عایق‌بندی دیگ‌های بخار و… کاربرد دارند. در ادامه با انواع پارچه نسوز و کاربردهای آن‌ها بیشتر آشنا خواهید شد.
آشنایی با پارچه نسوز
پارچه نسوز یک نوع پارچه مقاوم در برابر حرارت و شعله است. این نوع پارچه از الیافی نسوزی مثل: فایبر گلاس، الیاف سرامیکی، آرامید، گرافیت و… ساخته می‌شود. بسته به نوع الیاف تشکیل دهنده، پارچه‌های نسوز دارای آستانه تحمل حرارتی و قابلیت‌های متفاوتی هستند، همین موضوع نیز باعث می‌شود در صنایع گوناگون به منظورهای مختلفی، انواع پارچه نسوز مورد استفاده قرار گیرند.
پارچه‌های نسوز علاوه بر تحملی که از خود در برابر حرارت (تا حدود 1500 درجه سانتیگراد) و شعله آتش، نشان می‌دهند، انعطاف پذیری بالا و وزن کمی دارند. در مقابل مواد شیمیایی، فشار الکتریکی، سایش و خوردگی، شوک‌های حرارتی، روغن، اسیدها و بازها نیز مقاوم هستند.
پارچه سرامیکی نسوز
معرفی انواع پارچه نسوز
همان طور که بالاتر نیز گفتیم در ساخت پارچه‌های نسوز از الیاف مختلفی استفاده می‌شود. در نتیجه این امر، انواع پارچه نسوز که شامل موارد زیر هستند، به وجود می‌آیند:
- پارچه‌های سرامیکی نسوز
- پارچه برزنت نسوز
- پارچه سیلیکونی نسوز
- پارچه فایبرگلاس نسوز
- پارچه آزبست نسوز
پارچه های سرامیکی نسوز
پارچه‌های سرامیکی نسوز از نخ‌های سرامیکی بافته می‌شود و برای بالا بردن استحکام آن‌ها، رشته‌های فلزی و فلامینت‌های شیشه ای نیز به کار می‌رود. پارچه‌های سرامیکی نسوز معمولاً با عرض یک متر، طول استاندارد 30 متر و ضخامت‌های 0.5 تا 3 میلی‌متری تولید می‌شوند (البته آن‌ها در ابعاد مختلف دیگری نیز وجود دارند).
ویژگی‌های منحصر به فرد پارچه نسوز سرامیکی عبارتند از:
- انتقال حرارت کم
- انعطاف پذیری بالا
- وزن کم
- دوام و عمر مفید بالا
- مقاومت در برابر مواد شیمیایی (به جز اسید فسفریک و هیدروفلوریک)
- تحمل درجه حرارت بالا (تا حدود 1260 درجه سانتی گراد)
- مقاومت در برابر سایش، شوک های حرارتی و فشار الکترونیکی
قابلیت‌های نام برده شده در بالا، همگی باعث می‌شوند که پارچه های سرامیکی نسوز در کوره‌ها، ساخت رویه کابل‌های فلزی، عایق بندی، تولید واشرها، به عنوان پوشش در جوشکاری و… مورد استفاده قرار گیرند.
پارچه برزنت نسوز
از میان انواع پارچه نسوز، می‌توان پارچه برزنت را نام برد که از الیاف فایبرگلاس، شیشه و فویل آلومینیوم تشکیل می‌شود. به صورت دو لایه و تک لایه در بازار وجود دارد و از محبوب‌ترین نوع پارچه‌های نسوز به شمار می‌رود.
پارچه برزنت نسوز می‌تواند حرارتی برابر با 500 تا 800 درجه سانتی گراد را تحمل نماید و مقاومت مکانیکی بالایی دارد. علاوه بر این، در برابر اشعه UV، خوردگی، اسیدها و بازهای سنگین نیز مقاومت می‌کند. به عنوان عایق حرارتی در صنایع غذایی، نفت و گاز، فولاد و سیمان به کار می‌رود. برای عایق بندی صوتی در صنایع نظامی، هواپیما سازی و خودروسازی مورد استفاده قرار می‌گیرید. همچنین برای ساخت کامپوننت‌های کربنی و قطعات صنعتی در هوافضا، خودروسازی، پزشکی و نظامی کاربرد دارد.
پارچه برزنت نسوز
پارچه سیلیکونی نسوز
پارچه سیلیکونی، یکی دیگر از انواع پارچه نسوز است، به عنوان پارچه دو رو سیلیکونی نیز شهرت دارد. در ساخت آن از پارچه فایبرگلاس آغشته شده به رزین سیلیکون استفاده می‌شود. می‌توان این پارچه نسوز را به صورت یک رو سیلیکون یا دو رو سیلیکون تهیه نمود (در نوع یک رو، فقط یک طرف به رزین سیلیکون آغشته شده در حالی که در نوع دو رو هر دو طرف پارچه، رزین سیلیکون دارد).
پارچه سیلیکونی نسوز، انعطاف پذیری بالایی دارد. مقاومت خوبی (حدود 350 درجه سانتیگراد) در برابر حرارت از خود نشان می‌دهد. ضد آب، روغن، اسید و باز است. موارد زیر برخی از کاربردهای پارچه سیلیکونی نسوز می‌باشد:
- ساخت نوار نقاله نسوز
- تهیه لباس، کیسه و دستکش نسوز صنعتی و آتشنشانی
- ساخت منهول در پتروشیمی، سکوها و مخازن نفتی
- تولید پرده‌های حرارتی کوره‌های القایی و صنعتی
- استفاده به عنوان عایق و محافظ در برابر روغن داغ
بیشتر بخوانید: انواع عایق را بشناسید…
پارچه سیلیکونی نسوز
پارچه فایبر گلاس نسوز
یکی دیگر از انواع پارچه نسوز که بسیار پرکاربرد می‌باشد، پارچه فایبرگلاس است. همان طور که از نام آن پیداست از الیاف فایبرگلاس ساخته می‌شود. می‌تواند دمای 420 تا 560 درجه سانتیگراد را تحمل کند. البته پارچه فایبرگلاس نسوز انواع مختلفی دارد و برخی از آن‌ها می‌توانند در برابر دمای -73 درجه سانتی گراد تا +280 درجه سانتیگراد از خود مقاومت نشان دهند.
از پارچه های فایبرگلاس نسوز در بسته بندی تجهیزات ایمنی، تولید لباس‌های آتشنشانی، ساخت کاورهای نسوز، تولید ماسک‌های حرارتی و کامپوزیت های استفاده می‌شود. همچنین این نوع از پارچه نسوز به عنوان پرده حرارتی در کوره‌های القایی و صنعتی، عایق‌بندی دیگ‌های بخار و… کاربرد دارد.
پارچه فایبرگلاس نسوز
پارچه آزبست نسوز
پارچه آزبست نسوز یا همان پنبه نسوز از پرفروش ترین ها در بازار انواع پارچه نسوز است. با عرض 3 سانتی متری تا 1 متری وجود دارد و می‌توان آن را با یکی گریدهای 1، 1.5، 2 و 3 سانتی متری تهیه کرد. این پارچه نسوز بسته به نوع ضخامت (گرید) خود، قادر به تحمل حرارت 260 تا 250 درجه سانتی گراد می‌باشد. از جمله کاربردهای پارچه آزبست نسوز می‌توان موارد زیر را نام برد:
- عایق کاری و حرارت گیری تاسیسات ساختمان‌ها، کارخانه‌ها، دیگ‌های بخار
- در تهیه و تولید دستکش و لباس‌های صنعتی نسوز
پارچه آزبست نسوز
بررسی کاربرد انواع پارچه نسوز
همان گونه که بالاتر در توضیح انواع پارچه نسوز برایتان گفتیم، هر پارچه نسوزی با توجه به قابلیت‌ها و ویژگی‌های خاص خود، به منظورهای مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد. به طور کلی آن‌ها در صنایع نظامی، ساختمانی، خودروسازی، فولاد، پتروشیمی، ریخته گری، آتشنشانی و… کاربرد دارند.
جمع بندی
در این مقاله با انواع پارچه نسوز، ویژگی‌های منحصربه‌فرد هر یک و موارد استفاده آن‌ها آشنا شدیم. به طور کلی پارچه‌های نسوز با توجه به قابلیت تحمل حرارت بالا تا حدود 1500 درجه سانتیگراد، انعطاف پذیری، مقاومت کششی و… کاربردهای فراوانی در صنایع مختلف دارند.
شرکت ساپراویسمن
