استیل ضد زنگ گرید 430

استیل ضد زنگ گرید 430 یک آلیاژ فریتی محبوب و همه‌کاره است که ترکیبی را از شکل‌پذیری خوب، تاب‌آوری متوسط در برابر خوردگی و ظاهر جذاب ارائه می‌دهد. گرید 430 با ترکیب شیمیایی خود که بر پایه کروم است و اندکی نیکل دارد، از خود دوام و استحکامی عالی نشان می‌دهد و خود را برای برنامه‌های گوناگونی در صنایع گوناگون، مناسب می‌سازد. همچنین، با توجه به قیمت پایین خود، صرفه اقتصادی دارد.

به علت وجود خاصیت مغناطیسی این نوع آلیاژ در بازار ایران غالباً با نام “استیل بگیر” معامله می‌شود. سطوح یا به اصطالح پولیش‌های متفاوتی برای این آلیاژ وجود دارد: مات (هیچ عملیات سطحی انجام نشده)، براق، خشدار و… که بسته به نوع کالای تولیدی صنعتگران انتخاب می‌شود که سطح ورق به چه صورت باید باشد.در این مقاله از ساپرا ویسمن، همراه ما باشید تا همه‌چیز را درباره این استیل، بدانید.

استیل ضد زنگ گرید 430 چیست؟

استیل ضد زنگ گرید 430، یک استیل غیر قابل سخت‌شدن و متعلق به گروه استیل‌های فریتی است. آلیاژ اصلی این استیل، کروم است (به‌تقریب %18-16) که به تاب‌آوری بالا در برابر خوردگی، و شکل‌پذیر بودن معروف است؛ ویژگی‌هایی که با ویژگی‌های مکانیکی کاربردی جفت شده‌اند. همچنین، مقدار کمی نیکل هم دارد.

استیل ضد زنگ گرید 430 از خود، تاب‌آوری بالایی در معرض موارد ملایمی همچون شرایط جوی، آب شیرین، و برخی از مواد شیمیایی نشان می‌دهد. با وجود این، آنقدری که گریدهای رایج‌تری مانند 304 و 306 ضد زنگ هستند، ضد زنگ نیست. از این رو، نمی‌تواند برای برنامه‌هایی که نیازمند تاب‌آوری بالا در برابر خوردگی هستند، مقاوم باشد؛ به‌مثل محیط‌های دریایی و محیط‌هایی در معرض اسیدها و قلیاهای قوی. همچنین، کاربست این استیل در برنامه‌هایی که نیاز به جوشکاری دارند، توصیه نمی‌شود؛ زیرا احتمال ترک خوردنش در طول فرایند بالاست.

کاربست استیل ضد زنگ گرید 430 در برنامه‌های زیر رایج است:

• ظروف آشپزخانه
• سینک ظرفشویی
• تزئینات دکوراسیونی
• تریم خودرو
• تجهیزات صنعتی‌ای که نیاز به تاب‌آوری بالا در برابر خوردگی ندارند

استانداردهای استیل ضد زنگ 430

استیل ضد زنگ گرید 430 با چندین استاندارد که سازمان‌های مختلف تعیین کرده‌اند، مطابق دارد. در زیر، رایج‌ترین استانداردهایی را آورده‌ایم که به آن‌ها مراجعه می‌کنند.

ای‌اس‌تی‌ام (ASTM)

انجمن آزمایش و مصالح آمریکا،‌ استانداردهایی برای انواع استیل ضد زنگ، از جمله گرید 430 قرار داده‌است. استانداردهای مرتبط با استیل ضد زنگ گرید 430 این سازمان عبارتند از:

• ASTM A240: ویژگی‌های صفحه‌ها، ورق‌ها و نوارهای کرومی و کروم-نیکلی برای مخازن زیر فشار و کاربست‌های عمومی
• ASTM A268: ویژگی‌های استیل ضد زنگ، فریتی جوش‌داده‌شده و مارتنزیتی یکپارچه برای کاربست عمومی

ای‌ان

کمیته استانداردسازی اروپا (CEN) برای استیل‌های ضد زنگ مورد استفاده در این قاره، استانداردهایی قرار داده‌است. استیل ضد زنگ گرید 430 با استانداردهای زیر از این سازمان مطابقت دارد:

• EN 10088: استیل‌های ضد زنگ – بخش اول: فهرست استیل‌های ضد زنگ
• EN 10028: محصولات تخت ساخته‌شده از فولاد برای مقاصد زیر فشار – فولادهای ضد زنگ

ایزو

سازمان بین‌المللی استانداردسازی (ISO) برای استیل‌های ضد زنگ مورد استفاده در سطح جهانی، استانداردهایی تعیین کرده‌است. استیل ضد زنگ گرید 430 با ایزوهای زیر مطابقت دارد:

• ISO 15510: فولاد ضد زنگ – ترکیب شیمیایی
• ISO 16143: استیل ضد زنگ برای کاربست‌های عمومی

جِی‌آی‌اس

کمیته استانداردهای صنعتی ژاپن (JIS)، برای مصالح مختلفی از جمله استیل ضد زنگ، استانداردهایی تعریف کرده‌است. استیل ضد زنگ گرید 430 با استانداردهای زیر از جی‌آی‌اس مطابقت دارد:

• JIS G4304: صفحه، ورق و نوار استیل ضد زنگ نورد گرم
• JIS G4305: صفحه، ورق و نوار استیل ضد زنگ نورد سرد

این استانداردها، دستورالعمل‌هایی برای ترکیب‌بندی شیمیایی، کاربردهای مکانیکی، ابعاد و سایر ویژگی‌های استیل ضد زنگ گرید 430 فراهم می‌کند تا از ثبات و سازگاری آن در برنامه‌ها و صنعت‌های مختلف اطمینان حاصل شود.

ترکیب شیمیایی ورق استیل 430

ترکیب شیمیایی ورق استیل 430، به‌معمول، عنصرهای زیر را در بر دارد:

• کروم (CR): 18-16%
• نیکل (Ni): حداکثر %0.75
• منگنز (Mn): حداکثر %1
• سیلیکون (Si): حداکثر %1
• کربن (Cr): حداکثر %0.12
• فسفر (P): حداکثر %0.04
• سولفور (S): حداکثر %0.03

عنصر غالب در استیل ضد زنگ گرید 430 کروم است که باعث تاب‌آوری استیل در برابر خوردگی می‌شود و به تشکیل لایه اکسید محافظ کمک می‌کند. منگنز و سیلیکون به فرم‌پذیری و ویژگی‌های مکانیکی استیل می‌افزاید. برای جلوگیری از بارش کاربید، مقدار کربن پایین نگه داشته می‌شود. فسفر و سولفورنیز در به صورت کنترل‌شده، در مقدار کم و به‌عنوان افزودنی وجود دارند تا استیل، ویژگی‌های موردنظر را داشته باشد.

توجه به این نکته مهم است که ترکیب شیمیایی استیل‌های ضد زنگ گرید 430 می‌تواند بسته به فرایند تولید و استانداردهای دنبال‌شده، اندکی گوناگون باشد.

خواص ورق استیل ضد زنگ گرید 430

ورق استیل ضد زنگ گرید 430، چندین ویژگی دارد. آن‌ها عبارتند از:

1. تاب‌آوری در برابر خوردگی: استیل گرید 430‌ تاب‌آوری خوبی در اواضاع ملایمی همچون شرایط جوی، آب شیرین و برخی مواد شیمیایی دارد؛ با این حال، به‌اندازه گریدهایی مانند 304 و 316 تاب‌آور نیست.
2. تاب‌آوری گرمایی: استیل ضد زنگ گرید 430 تاب‌آوری خوبی در برابر اکسیداسیون، هنگام خدمت مداوم در دمایی تا 815 درجه سانتیگراد (1500 درجه فارنهایت) دارد. با این حال، توصیه نمی‌شود که در مدت طولانی، در معرض گرمای زیاد قرار بگیرد.
3. فرم‌پذیری: استیل ضد زنگ 430 بسیار فرم‌پذیر است و می‌تواند کشیده، خم و مهر شود؛ می‌تواند به شکل‌هایی در اندازه‌های مختلف درآید؛ این ویژگی‌ها آن را مناسب برنامه‌هایی می‌کند که نیازمند طراحی‌های پیچیده‌اند.
4. رسانایی گرما: استیل 430 رسانای بسیار خوبی برای گرماست و این، آن را برای برنامه‌هایی که نیازمند انتقال گرما هستند، عالی می‌کند. این استیل می‌تواند گرما را به‌شکلی مؤثر، هدایت و توزیع کند و برای کاربردهایی همچون مبدل گرمایی بسیار مناسب است.
5. ویژگی‌های آهنربایی: گرید 430 یک استیل ضد زنگ فریتی است؛ که یعنی آهنربایی هم هست. این می‌تواند در کاربست‌های گوناگون سودمند باشد.
6. بهای ارزان: استیل گرید 430 در برابر استیل‌های آستنتیتی (به‌مثل گرید 304 و 316) مقرون‌به‌صرفه‌تر است؛ تعادلی میان عملکرد و مقرون‌به‌صرفگی ایجاد می‌کند و این، آن را در کاربست‌هایی که به تاب‌آوری متوسط در برابر خوردگی نیاز دارند و بها نیز در آنها مهم است، به گزینه ارجح تبدیل می‌کند.
7. جوش‌خوری: استیل 430 را می‌توان با فنون رایج جوشکاری، مانند جوشکاری مقاومتی یا جوشکاری ذوبی، جوش داد. با این حال احتمال ترک‌خوردگی طی فرایند جوشکاری وجود دارد؛ از این رو اقدامات احتیاطی از قبیل پیش‌گرمادهی (گرما دادن به ورقه پیش از جوشکاری) و آنیل‌کردن پس از انجام کار، برای کاهش خطر ترک‌خوردن واجب است.
8. کاربردها: استیل ضد زنگ گرید 430 کاربردهای فراوانی در برنامه‌های گوناگون دارد که در پیش نام بردیم و در پی توضیح بیشتری خواهیم داد.

این نکته مهم یادمان بماند: با اینکه استیل 430 از ویژگی‌های مطلوب فراوانی برخوردار است، اما برای برنامه‌هایی نیازمند به تاب‌آوری بالا در برابر خوردگی مناسب نیست. در چنین برنامه‌هایی بهتر است از استیل ضد زنگ گرید 304 یا 316 استفاده کنید.

کاربردهای ورق استیل 430

ورق استیل 430 را در صنعت‌های گوناگونی که ویژگی‌های آن سودمند است، به کار می‌گیرند. برخی از رایج‌ترین کاربردهای استیل 430 به‌فهرست زیر است:

1. وسایل آشپزخانه: در تولید وسایل آشپزخانه به‌رواج کاربرد دارد و از آن یخچال، کوره، اجاق، هود و ماشین ظرفشویی می‌سازند؛ زیرا تاب‌آوری در برابر خوردگی، شکل‌پذیری و تاب‌آوری گرمایی‌اش آن را برای تمام این کاربردها مناسب می‌کند.
2. تریم خودرو: صنعت خودروسازی استیل 403 را به‌معمول برای ساخت اجزاء تریم خودرو از جمله سپر، توری، سیستم اگزوز و نوار تریپ به‌کار می‌گیرد. جذابیت ظاهری، دوام بالا و قیمت پایین استیل 430، آن را برای چنین کاربردهایی مناسب می‌سازد.
3. معماری: معماران وقتی در کارهای خود به ترکیبی از جذابیت ظاهری و تاب‌آوری متوسط در برابر خوردگی نیاز پیدا می‌کنند، ورق استیل 430 را بر می‌گزینند. می‌تواند در ساخت پنل‌های تزئینی، نرده، در آسانسور، نمای ساختمان و عناصر طراحی داخلی به کار آید.
4. تجهیزات صنعتی: در صنعت وقتی می‌خواهند تجهیزاتی بسازند که هم در برابر خوردگی تاب می‌آورد، هم ساخت آن نیاز به ماده‌ای شکل‌پذیر دارد، به سراغ استیل 430 می‌روند. به‌مثل مخزن‌های ذخیره‌سازی، تجهیزات پردازش شیمیایی، مبدل گرما، تسمه نقاله و سیم جوش برخی از این تجهیزاتند.
5. ظرف‌وظروف و قاشق‌وچنگال: استیل 430 به‌رواج در ساخت ظرف و قاشق‌وچنگال کاربرد دارد. از آن‌جایی که این‌ها برنامه‌هایی روزمره هستند، مقرون‌به‌صرفگی 430، آن را به بهترین گزینه برای ساخت‌شان تبدیل می‌کند.
6. لوله‌کشی: در صنعت‌های مختلفی برای لوله‌کشی به کار می‌رود.
7. عناصر تزئینی: استیل ضد زنگ گرید 430 به‌سبب شکل‌پذیری و توانی که برای درآمدن به شکل‌های پیچیده دارد، برای ساخت عناصر تزئینی به کار گرفته می‌شود؛ از جمله مبلمان، وسایل روشنایی، علائم، و ویترین‌ها.
8. لوازم خانگی برقی: از این استیل برای ساخت لوازم خانگی برقی مانند درام ماشین لباسشویی، فضای داخلی ماکروفر، درام خشک‌کن استفاده می‌شود.

مقاومت به خوردگی و اکسیداسیون ورق استیل 430

استیل ضد زنگ گرید 430 به دلیل کرومی که در ترکیب شیمیایی خود دارد، در برابر خوردگی تاب‌آور است. وقتی استیل در معرض اکسیژن است، کروم باعث تشکیل یک لایه اکسید محافظ روی سطح آن می‌شود. این لایه اکسید کروم به‌عنوان یک مانع عمل می‌کند و به مواد خورنده اجازه تماس با استیل را نمی‌دهد. لایه اکسید می‌تواند خودش را تعمیر کند و دوباره به تاب‌آوری استیل در برابر مواد خورنده کمک کند.

اما با وجود این، تاب‌آوری استیل 430 متوسط است و کاربست ورقه‌های 430 در محیط‌های تهاجمی پیشنهاد نمی‌شود. برای این محیط‌ها، گریدهایی با کروم و نیکل بیشتر مناسبند.

جوشکاری ورق استیل 430

جوشکاری استیل ضد زنگ گرید 430 توصیه نمی‌شود. زیرا خطر ترک خوردگی در طول فرایند وجود دارد. با این حال، اگر به هر دلیل خواستید آن را جوش دهید، نکات زیر رعایت کنید تا خطر ترک‌خوردگی کاهش یابد:

• پیش‌گرمادهی
• آنیلینگ پس از انجام جوشکاری
• فقط با روش تیگ یا ماگ جوشکاری کنید.
• مواد فیلر مناسب را انتخاب کنید.
• حفظ تمیزی و جلوگیری از آلودگی
• دستورالعمل تولیدکننده درباره جوشکاری ورق را دنبال کنید.

رعایت این نکات به کاهش خطر ترک خوردگی، دستیابی به جوشی باکیفیت و حفظ تاب‌آوری استیل در برابر مواد خورنده می‌انجامد.

عملیات حرارتی ورق استیل 430

عملیات حرارتی ورق استیل 430 شامل آنیلینگ برای آرام‌کردن تنش استیل و بهبود ماشین‌کاری، و قرارگرفتن در معرض گرمای زیاد تا 815 درجه سانتیگراد (1500 درجه فارنهایت) بدون اکسداسیون است. عملیات حرارتی رایج دیگری که آبدیده‌کردن (Tempering) نام دارد، به‌معمول روی ورق استیل 430 انجام نمی‌شود. عملیات‌های حرارتی ورق استیل 430، باید با پیروی از دستورالعمل تولیدکننده انجام شود تا نتایج مطلوب حاصل گردند و ویژگی‌های ماده نیز حفظ شود.

شکل پذیری ورق استیل ضد زنگ گرید 430

استیل ضد زنگ گرید 430، شکل‌پذیر خوبی از خود نشان می‌دهد؛ این شکل‌پذیری به کاربر اجازه می‌دهد که استیل را به‌آسانی و بدون ترک‌خوردن یا شکسته‌شدن، شکل دهد و دست‌کاری کند. روی این ورق می‌توان عملیات کشش عمیق (دیپ دراون – Deep Drawn) و فرم‌دهی با غلتک (رول فرمینگ – Roll Forming) را انجام داد؛ همچنین، می‌توان آن را با خم‌کاری به شکل پروفیل‌ها و موج‌های گوناگون درآورد.

با این حال، ممکن است پس از شکل‌دهی کمی بازگشت فنری داشته باشد که این، در مقایسه با سایر گریدهای فولاد ضد زنگ یک محدودیت است.

مهم‌ترین نکته‌ای که در خم‌کاری و شکل‌دهی استیل ضد زنگ گرید 430 باید رعایت شود، توجه به الزامات ویژه هر برنامه و پیروی از دستورالعمل سازنده است.

فرآیندهای ساخت ورق استیل 430

فرایند ساخت وقت استیل 430، شامل این مراحل است:

1. ذوب‌کردن ماده اولیه
2. ریخته‌گری
3. نورد داغ
4. آنیلینگ و اسیدشویی
5. نورد سرد
6. برش و تکمیل
7. کنترل کیفیت و بازرسی
8. بسته‌بندی و ذخیره‌سازی

ناگفته نماد که فرایندها بین تولیدکنندگان مختلف یا بسته به مشخصات موردنظر برای یک صفحه خاص، ممکن است متفاوت باشد.

تفاوت استنلس استیل 430 و 304

استیل‌های ضد زنگ 430 و 304، هر دو محبوب هستند و کاربست گسترده‌ای دارند؛ اما در ترکیب شیمیایی و ویژگی‌ها تفاوت دارند. در واقع، از 5 جهت متفاوت هستند:

1. ترکیب شیمیایی: گرید 430 فریتی است، کروم را به عنوان عنصر اصلی خود (%18-16) و مقدار کمی هم نیکل (کمتر از %1) دارد. اما گرید 304 آستنتیتی است و کروم و نیکل بیشتری دارد؛ %20-18 درصد کروم و %10.5-8 نیکل.
2. تاب‌آوری در برابر خوردگی: هر دو به‌خوبی در برابر خوردگی تاب می‌آورند، اما تاب‌آوری 304 بسیار بیشتر از 430 است. زیرا کروم و نیکل بیشتری دارد.
3. استحکام و سختی: گرید 430 در برابر گرید 304 استحکام کششی کمتری دارد.
4. شکل‌پذیری و جوش‌خوری: گرید 304 از گرید 430 شکل‌پذیرتر جوش‌خورتر است.
5. کاربردها: گرید 430 برای برنامه‌های مناسب است که تاب‌آوری بالایی در برابر خوردگی نیاز ندارند؛ به‌مثل ساخت لوازم آشپزخانه. در سمت دیگر، گرید 304 در برنامه‌هایی کاربرد دارد که نیاز به تاب‌آوری بالایی در برابر خوردگی وجود دارد؛ به‌مثل ساخت کشتی دریایی.

قیمت ورق استیل 430

قیمت ورق استیل 430 می‌تواند بسته به عامل‌های مختلفی تعیین شود. 5 عامل بسیار مهم در تعیین قیمت ورق استیل ضد زنگ گرید 430 در زیر آورده شده‌است.

1. قیمت مواد اولیه
2. عرضه و تقاضای بازار
3. هزینه‌های تولید و فراوری
4. کیفیت و مشخصات فنی
5. شرایط بازار و سیاست‌های تجاری

یاد داشتن این نکته مهم است که قیمت استیل 430 بسته به این موارد، بالا و پایین می‌شود و در نوسان است.